‘Voorkomen dat alle zorg alleen nog maar in de stad Groningen is’
Het aardbevingsgebied krijgt negen nieuwe verpleeghuizen, psychiatrische klinieken en gehandicaptencentra. Twintig bestaande zorgcentra worden gesloopt.
Arend van Wijngaarden
Voor dit ambitieuze plan, waar de makers sinds 2018 mee bezig zijn, ligt ruim 331 miljoen euro op tafel. De plannen om de zorg in Noord-Groningen op de schop te gooien zijn een stap verder: partijen hebben samenwerkingsafspraken gemaakt, schetsen en ideeën zijn ingediend. In 2023 gaat als het goed is de eerste paal de grond in.
Een van de nieuwbouwplannen is het ‘expertisecentrum’ Eemsdelta in Delfzijl, dat in de buurt van het verlaten Delfzicht Ziekenhuis moet komen. Het ziekenhuisgebouw wordt gesloopt en op het terrein verrijst in de toekomst een nieuwe woonwijk.
In het nieuwe centrum komen vijftig bedden voor – vaak oudere – revalidatiepatiënten, en er komen tientallen artsen, verpleegkundigen, therapeuten en andere zorgprofessionals te werken. Vanuit dat expertisecentrum moeten die zorgwerkers ook het hele gebied doorkruisen, zodat ze hun zorg kunnen verlenen in de acht andere nieuwe zorgcomplexen verspreid door de regio.
Bestuurder Jannie Nijlunsing van ouderenzorginstelling De Hoven en directeur Yonas Tewelde van ggz-instelling Lentis noemen het expertisecentrum ‘het kloppende hart van de plannen’.
Wethouder Meindert Joostens van Delfzijl sluit zich daarbij aan. ,,De aanleiding voor het vernieuwen van de zorg in dit gebied zijn de bevingen. Dat is natuurlijk negatief. Maar met deze plannen krijgt de zorg in het gebied zo’n impuls, daar wordt het alleen maar beter van.” Naast dat het arbeidsplaatsen oplevert en de inwoners straks kwalitatief hoge zorg tot hun beschikking hebben, hoopt Joostens ook dat het de krimp in de regio tegenwerkt.
De nieuwbouw is broodnodig, zeggen Tewelde en Nijlunsing. De bevolking van het gebied wordt gemiddeld ouder, de vergrijzing is hier gemiddeld hoger dan in de rest van Nederland en er verdwijnt steeds meer zorg. Zo sloot het Delfzicht Ziekenhuis in Delfzijl de deuren en is de toekomst van de huisartsenspoedpost in dat gebied onzeker. Wachtlijsten nemen overal in de regio toe.
,,Je kan voorspellen dat er langzaam maar zeker steeds meer gaat verdwijnen als we niets ondernemen’’, zegt Tewelde. ,,We moeten voorkomen dat alle zorg in de toekomst alleen nog maar in de stad Groningen beschikbaar is’’, voegt Nijlunsing toe.
Het vervangen van twintig verouderde zorgcentra door negen nieuwe klinkt als een vermindering van de zorg in de regio. Maar volgens de zorgprofessionals gaat het om het samenvoegen van zorg die nu verspreid is over verschillende gebouwen. In de zorgplannen die nu op tafel liggen, is samenwerken het sleutelwoord. ,,Wij als ouderenzorg hoeven niet per se onze eigen gedragsdeskundigen in dienst te hebben’’, legt Nijlunsing van De Hoven uit. ,,Die deskundigen kunnen ook in de gehandicaptenzorg en psychiatrie aan het werk.’’
Vernieuwingen moeten groeiend tekort aan zorgpersoneel tegengaan
Patriecia Kolthof
De miljoenenoperatie voor de zorg in Noord-Groningen is nodig omdat er een groeiend tekort aan zorgpersoneel is in de regio.
Dat vinden leidinggevende en psycholoog Corien Gosker van Lentis en directeur Karin van der Vries van ouderenzorginstelling De Hoven. Zij merken in hun teams hoe groot het tekort aan geschikte behandelaren in hun gebied is.
,,Je ziet dat als mensen kunnen kiezen tussen een baan in de regio of in de stad, ze voor de stad kiezen”, zegt Gosker. ,,Als je behandelaren samenbrengt kun je gebruik maken van elkaars kennis en kunde, maar je creëert ook een bijzondere werkomgeving waar energie ontstaat”, vult Van der Vries aan. Die werkomgeving moet daarmee zo aantrekkelijk worden, dat behandelaren de stad ervoor willen verlaten.
Het gaat de betrokken zorginstanties er om te zorgen dat ouderen, gehandicapten en patiënten met een gerust hart in de regio kunnen blijven wonen. Daarvoor is het zaak dat er voldoende zorgpersoneel is in het gebied. De nieuwe zorggebouwen en samenwerkingen kunnen daarbij helpen.
Zo werken de verschillende zorgpartijen zoals Lentis en De Hoven samen met de Hanzehogeschool en ander onderwijs. In het Delfzijlster expertisecentrum komt ruimte voor praktijkonderwijs, en het is de bedoeling dat studenten in de regio gaan stage lopen en opdrachten uitvoeren.
Dit soort samenwerkingen beginnen nu al. Van der Vries: ,,Een van onze fysiotherapeuten gaf aan dat er in Vliethoven patiënten en revalidanten zijn die enorm van water en zee houden. Kunnen we daar niet iets mee? Studenten van verschillende opleidingen en niveaus zijn nu een waterduofiets aan het ontwikkelen waarmee patiënten en revalidanten door Delfzijl en Appingedam kunnen varen.”
Naast nieuwe panden en kersverse samenwerkingen zijn er ook plannen voor allerlei innovaties. Daarmee moet de zorg in de regio een aantrekkelijke werkomgeving voor jongeren worden. ,,We gaan met de Google-bril werken, met een nieuwe medische app, we gaan meer doen met alarmering en domotica’’, legt Jannie Nijlunsing van De Hoven uit. Domotica is het toepassen van elektronische snufjes in huis, zoals slimme sensoren en automatische verlichting.
,,Stel dat er een cliënt is bij de ouderenpsychiatrie die depressief is”, zegt Gosker. ,,Nu wordt die persoon voor die depressie behandeld. Maar misschien zijn er meer factoren die ervoor zorgen dat de patiënt geen prettig leven leidt. Daar kan de behandelaar nu niet zoveel aan doen. Terwijl hij, als er meer samenwerking is, de patiënt misschien in contact kan brengen met een buurtvereniging.”
Om het hele plan te laten slagen, moet er nog wel wat gesleuteld worden aan de wet- en regelgeving. Er is in de zorg wetgeving die het verbiedt om onderling afspraken te maken, omdat er marktwerking is.
